2.1 Symbole
Wartości nut i pauz wyrażają specjalne znaki muzykograficzne. Oczywiste jest, że do mierzenia długości trwania dźwięku potrzebna jest także jednostka miary, podobnie jak do mierzenia długości (metr) czy wagi (gram). Taką jednostką miary jest cała nuta. Jednostka ta jednak nie posiada wartości bezwzględnej, lecz zależy od oznaczonego na początku utworu tempa (allegro, adagio itp.) (1)
Każda wartość nuty posiada odpowiadającą sobie pauzę o tym samym czasie trwania. W poniższej tabeli pokazano wszystkie wartości nut wraz z właściwymi im pauzami i opisem ich czasu trwania. (2)
Pięciolinia podzielona jest na takty. Takt to obszar na pięciolinii pomiędzy dwiema kreskami taktowymi. Nuty i pauzy w obrębie taktu muszą w sumie dać wartość oznaczoną przez metrum zapisane na początku utworu. W zapisie czarnodrukowym metrum zapisywane jest bezpośrednio po znakach przykluczowych. Metrum wyrażane jest w postaci ułamka, np. 4/4, 2/4, 3/8.
| nazwa | nuta | pauza | czas trwania | |
| longa |  |
 |
2 | 2 całe nuty |
| cała nuta |  |
 |
1 | 1 cała nuta (3) |
| półnuta |  |
 |
1/2 | pół całej nuty |
| ćwierćnuta |  |
 |
1/4 | ćwierć całej nuty |
| ósemka |  |
 |
1/8 | 1/8 całej nuty |
| szesnastka |  |
 |
1/16 | 1/16 całej nuty |
| trzydziestodwójka |  |
 |
1/32 | 1/32 całej nuty |
| sześćdziesięcioczwórka |  |
 |
1/64 | 1/64 całej nuty |
| stodwudziestoósemka |  |
 |
1/128 | 1/128 całej nuty |
W nutach czarnodrukowych łączy się wspólnym wiązaniem dwie lub więksą liczbę wartości w ramach jednej miary taktu.
Braille example
2.2 Przedłużanie wartości nuty lub pauzy
Istnieją znaki przedłużające wartość nuty lub pauzy.
Oto przykłady takich znaków:
- Łuk przetrzymujący (legatura)
- Kropka
- Fermata
2.2.1 Łuk przetrzymujący
Łuk przetrzymujący to zaokrąglona linia narysowana nad lub pod nutami o tej samej wysokości. W rezultacie powstaje jedna nuta o długości będącej sumą wartości nut połączonych tym łukiem.
Możliwe jest legowanie dwóch nut o różnych nazwach, ale równoważnych enharmonicznie. W poniższym przykładzie nuta E może być zalegowana do nuty Fes, gdyż pomimo różnych nazw obie nuty mają tę samą wysokość. (4)
Braille example
2.2.2 Kropka
Kropka umieszczana jest po prawej stronie nuty lub pauzy; przedłuża ona jej wartość o połowę. Po pierwszej kropce można umieszczać kolejne, przy czym każda z nich przedłuża wartość o połowę wartości poprzedzającej ją kropki.
Braille example
W dawnej notacji muzycznej działanie kropki mogło wykraczać poza takt, jak pokazano w poniższym przykładzie.
2.2.3 Fermata
Fermata umieszczana jest nad nutą i pozwala wykonawcy na jej przetrzymanie tak długo, jak sobie tego życzy. Używana jest zwykle w miejscach wymagających szczególnej ekspresji, bardzo często również na końcu utworu.
Braille example
Poniższy zapis, stosowany zresztą rzadko, oznacza przedłużenie nuty aż do całkowitego wybrzmienia.
Braille example
(1) Oznaczenia tempa omówione zostaną w rozdziale 13.
(2) Miarą wartości w muzyce jest semibreve. Jak wskazuje jej nazwa, jest to połowa breve. W wieku XII stosowano takie wartości nut jak longa, breve, semibreve, minima. Tylko dwie ostatnie pozostały do dziś w użyciu.
(3) W muzyce dawnej pauza ćwierćnutowa była zapisywana inaczej niż dziś, była lustrzanym odbiciem pauzy ósemkowej. Z tego powodu można pomylić te dwa symbole w wydawnictwach muzyki dawnej.
(4) Dwa inne typy łuków będą przedstawione w rozdziale 13.