6.1. Grupy nieregularne
O grupach nieregularnych mówimy wtedy, gdy na daną miarę przypada więcej lub mniej nut, niż przewiduje jej wartość.
Grupy oznaczane są liczbami umieszczonymi nad nutami, a także łukiem lub nawiasem.
| Grupa o zmniejszonej liczbie nut (pięć ósemek w czasie trwania sześciu), | grupa o zwiększonej liczbie nut (siedem ósemek w czasie trwania sześciu) |
Przykład brajlowski
Grupy nieregularne mogą zawierać pauzy oraz kropki przedłużające, a w ich skład mogą też wchodzić drobniejsze wartości.
Nuty, które w metrum prostym dzielą się na 2, 4, 8 itd., w metrum złożonym będą podziałami nieregularnymi.
Nuty, które w metrum złożonym dzielą się na 3, 6, 12 itd., w metrum prostym będą podziałami nieregularnymi.
Podziały miary na 5, 7, 9, 11 itd. w obu rodzajach taktów będą podziałami nieregularnymi.
W celu ułatwienia właściwego zrozumienia grup niemiarowych podajemy poniżej szereg przykładów najczęściej spotykanego grupowania:
6.2 Duola
Jest to grupa charakterystyczna dla metrum trójdzielnego oraz złożonego. Duola jest grupą o zmniejszonej liczbie miar, gdyż dwie jednostki występują w czasie przeznaczonym na trzy.
| Metrum proste trójdzielne | Metrum złożone |
Przykład brajlowski
Taki zapis może pomóc zrozumieć rytm duoli.
6.3 Triola
Jest to grupa charakterystyczna dla metrum prostego. Zwykle triola zastępuje dwie wartości, ale czasem, chociaż rzadziej, może zastępować cztery.
A oto kilka przykładów trioli:
Przykład brajlowski
Aby łatwiej zrozumieć rytm, można triolę zapisać w sposób następujący:
6.4 Kwartola
Zwykle są to cztery nuty w czasie przeznaczonym na trzy, rzadziej w czasie przeznaczonym na sześć.
Przykład brajlowski
Dla lepszego zrozumienia rytmu kwartola może być zapisana w sposób następujący:
6.5 Kwintola
W metrum prostym kwintola występuje zwykle jako pięć nut w czasie przeznaczonym na 4, rzadziej na 8. W metrum trójdzielnym lub złożonym zwykle jest to 5 nut w czasie trwania trzech lub sześciu.
Przykład brajlowski
6.6 Sekstola
Sekstola występuje zwykle w postaci sześciu nut w miejsce czterech, rzadziej w miejsce ośmiu.
Sekstola może być akcentowana jak trzy grupy po dwie lub dwie grupy po trzy nuty.
A oto kilka przykładów:
Przykład brajlowski
6.7 Grupy nieregularne obejmujące więcej niż sześć nut
Pokazujemy tu grupy nieregularne składające się z 7 lub 8 nut (w metrum trójdzielnym lub złożonym) oraz z 9, 10, 11 i 13 nut. Do listy tej można by oczywiście dodawać kolejne, ale grupy powyżej 13 są rzadko spotykane.
Przykład brajlowski
6.8 Grupy w grupach
Grupy nieregularne mogą zawierać w sobie kolejne grupy nieregularne, czyli podgrupy.
These tuplets within tuplets are described as "nested":
Przykład brajlowski